Niemcy pozostają najważniejszym partnerem handlowym Polski. Eksport towarów do zachodnich sąsiadów sięgnął w 2020 roku 68,6 miliarda euro i odpowiadał za 28,7 proc. całego polskiego eksportu, to więcej niż w dobrym 2019 roku i zdecydowanie więcej niż 2010 roku, kiedy polski eksport wyniósł 31,4 miliarda euro. Nietrudno zauważyć, że w ciągu ostatnich 10 lat uległ on podwojeniu. To zdecydowanie efekt coraz mocniejszych powiązań kooperacyjnych pomiędzy przedsiębiorstwami po obu stronach Odry. Konsekwencją jest fakt, że coraz więcej polskich firm poza rozwojem sprzedaży towarów i usług decyduje się także na inwestycje kapitałowe u naszych zachodnich sąsiadów. Według danych NBP - w 2020 stan należności z tytułu polskich bezpośrednich inwestycji w Niemczech wyniósł 7,7 mld złotych i był wyższy niż w roku 2019 o 1,9 mld.
Wyzwania sukcesji szansą na rozwój
Dobry znak handlowy, wiarygodna historia działania, portfel klientów i znajomość rynku mają nieraz większą wartość niż park maszynowy. W czerwcu ubiegłego roku Centrum Analiz PKO BP informowało, że ok. 740 tys. właścicieli małych i średnich niemieckich firm rodzinnych przekroczyło 60. rok życia, a zgodnie z danymi Niemieckiego Instytutu Gospodarczego blisko ćwierć miliona z nich planowało sprzedaż swojego zakładu. Eksperci dostrzegają w tym szansę dla polskich przedsiębiorstw na dokonanie przejęć i zaistnienie na największym europejskim rynku.
Nie ma wątpliwości, że tylko część firm jest na tyle interesująca, atrakcyjna i prowadzi perspektywiczną działalność, że warto w nie zainwestować. Niektóre z nich – jak podkreślają analitycy z PKO BP – to działalność jednoosobowa, pojedyncze sklepiki czy lokalne biznesy, które wraz z emeryturą właściciela są skazane na zamknięcie. Ale oprócz nich funkcjonują też małe i średnie firmy z bogatym know-how, siecią kontaktów i silną marką, które zmagają się z problemem sukcesji i mogą więc stanowić okazję inwestycyjną.
Z punktu widzenia firm zainteresowanych wejściem na ten rynek wybór inwestycji bezpośredniej jest korzystnym rozwiązaniem ze względu na uwarunkowania kulturowe. Niemców charakteryzuje silny patriotyzm gospodarczy i przywiązanie do lokalnych marek. Fuzje i przejęcia są dobrym sposobem, by poradzić sobie z tą barierą .
Partnerstwo i współpraca
W celu zwiększenia możliwości inwestycyjnych polskich firmy za granicą został utworzony w 2016 roku Fundusz Ekspansji Zagranicznej zarządzany przez PFR TFI. Fundusz Ekspansji Zagranicznej jako mniejszościowy inwestor finansowy koinwestuje z polskimi przedsiębiorstwami w ich zagraniczne projekty. Fundusz Ekspansji Zagranicznej jest gotów uczestniczyć w inwestycjach typu brownfield, czyli przejmowaniu zagranicznych konkurentów albo spółek, jak i inwestycjach greenfield, czyli tworzeniu nowych zakładów/firm od podstaw. Firmy, które planują taki rodzaj ekspansji, mogą liczyć na udział funduszu wynoszący od kilku do kilkunastu milionów euro. Fundusz inwestuje kapitałowo lub dłużnie. Warto podkreślić gotowość funduszu do współdzielenia ryzyka biznesowego związanego z inwestycją zagraniczną. Warunki współpracy polskiej firmy i Funduszu są ustalane indywidualnie w ramach umowy inwestycyjnej. Fundusz swoje inwestycje traktuje jako średnio- i długoterminowe, maksymalnie do 10 lat.
Na rynku niemieckim Fundusz współinwestował z kilkoma partnerami z różnych branż. Od 2019 Fundusz jest zaangażowany we współpracę z Elemental Holding S.A. Przedmiotem wspólnej inwestycji było przejęcie spółki z branży recyklingu katalizatorów tj. Recat Gmbh. Dla Elemental Holding inwestycje zagraniczne są częścią konsekwentnie realizowane strategii rozwoju a Fundusz współpracuje z Elemental Holding także na Litwie i Stanach Zjednoczonych Ameryki. Przykładem polskiego inwestora w Niemczech jest też giełdowy Pekabex, lider w produkcji prefabrykowanych elementów betonowych w Polsce. Pekabex część produkcji eksportuje na bliskie rynki ościenne w tym do Niemiec. W celu zwiększenia widoczności i rozwoju sprzedaży w Niemczech Pekabex pod koniec 2020 r. zdecydował się na przejecie lokalnej fabryki, komplementarnej do zakładów w Polsce. - Fertigteilwerk Obermain GmbH (FTO). Funduszu współpracuje także z rodzinnymi polskimi firmami które rozwijają się w Niemczech organicznie. W 2021 Fundusz udzielił spółce z grupy Viktoria Dom pożyczki na rozwój działalności deweloperskiej na niemieckim rynku mieszkaniowym. Deweloper ma w planach m.in. nowe inwestycje w Berlinie i Lipsku.
