Blisko 50 proc. polskich przedsiębiorców chce inwestować na rynkach zagranicznych
Polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne według stanu należności (całkowitej wartości inwestycji na koniec danego okresu) wyniosły w 2024 r. 164,9 mld zł, czyli o 7,1 mld zł więcej niż rok wcześniej. Oznacza to, że rodzime firmy krzepną kapitałowo, zdobywając potencjał i doświadczenie pozwalające odnosić sukcesy na rynkach międzynarodowych — wynika z raportu przygotowanego przez PwC Polska i PFR TFI we współpracy z KUKE.
Osoba, która u progu transformacji ustrojowej stwierdziłaby, że za kilka dekad polskie firmy wręcz masowo zaczną odnosić sukcesy poza granicami kraju i realizować ambitne inwestycje nawet w najdalszych zakątkach globu, byłaby uznana za niepoprawnego optymistę. Tymczasem raport „Globalne horyzonty polskich inwestycji - atrakcyjne okazje inwestycyjne w warunkach niepewności” wskazuje, że planowanie bądź rozwijanie działalności również poza krajem staje się integralnym elementem strategii biznesowych znaczącej części polskich przedsiębiorstw.
„Blisko 50 proc. polskich przedsiębiorców deklaruje plany nowych inwestycji na rynkach zagranicznych – co oznacza wyraźny wzrost w porównaniu z poprzednią edycją badania (Przypomnijmy, że w edycji z roku 2023 plany ekspansji deklarowało jedynie 21,4 proc. polskich firm). To pokazuje, że polskie firmy nie tylko śmiało patrzą poza granice kraju – one realizują swoje ambicje z rozmachem i determinacją” – przekonywał Piotr Dmuchowski, prezes zarządu PFR Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (zarządzającego Funduszem Ekspansji Zagranicznej), podczas premiery raportu w warszawskim Centralnym Domu Technologii.
Piotr Dmuchowski dodał, że dane prezentowane w raporcie to coś więcej niż statystyka — to ilustracja odwagi i ambicji polskich przedsiębiorców, którzy nie boją się stanąć w szranki z globalnymi graczami.
„Widzę w nich wizjonerów, którzy rozumieją, że przyszłość ich firm leży poza utartymi szlakami krajowego rynku. I widzę pragmatyczną mądrość biznesową, bo niemal połowa z nich już dziś planuje nowe inwestycje zagraniczne” – dodał prezes zarządu PFR TFI.
Raport składa się z trzech głównych części:
- Analizy głównych trendów na rynku bezpośrednich inwestycji zagranicznych,
- Wyników badania na temat postrzegania BIZ przez polskich inwestorów,
- Rankingu najbardziej atrakcyjnych kierunków ekspansji zagranicznej,
- Oferty instytucji Grupy PFR w zakresie finansowania ekspansji zagranicznej i przykłady udanych transakcji.
Niepewność nową normalnością?
W pierwszej części raportu przedstawiliśmy kluczowe trendy obserwowane na rynku polskich i globalnych Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych (BIZ). Opóźnione skutki kryzysu energetycznego, rosnąca niepewność związana z konfliktami handlowymi oraz czynniki regionalne sprawiają, że światowa gospodarka znajduje się obecnie w fazie spowolnionego wzrostu. Mimo niesprzyjających warunków makroekonomicznych globalna gospodarka wciąż się rozwija.
Zmienność i niepewność nie są postrzegane wyłącznie jako zagrożenia – w wielu regionach i sektorach pojawiają się nowe szanse rozwojowe, których umiejętne wykorzystanie może stanowić źródło trwałej przewagi konkurencyjnej. Dlatego w tej części raportu przygadamy się też kluczowym wskaźnikom gospodarczym (tempo wzrostu PKB, napływ BIZ) w ujęciu regionalnym.
Inwestycje zagraniczne w oczach polskich firm
Druga część raportu prezentuje wyniki badania przeprowadzonego wśród 240 polskich przedsiębiorstw. granicą). Dotyczyło ono ich postrzegania zmian zachodzących na rynku BIZ, potencjalnego wpływu tych zmian na działalność operacyjną, a także oceny atrakcyjności inwestycyjnej poszczególnych regionów.
Z badania wynika, że w ostatnim roku znacząco wzrosła skłonność firm do inwestowania za granicą – obecnie 49,4% przedsiębiorstw deklaruje plany realizacji nowych projektów, co stanowi wyraźny wzrost względem poprzedniej edycji badania. Najczęściej wybieraną formą ekspansji pozostają inwestycje typu greenfield.
Podejście do nowych projektów inwestycyjnych wyraźnie różni się w zależności od dotychczasowego doświadczenia. Firmy z międzynarodowym doświadczeniem wykazują znacznie większą otwartość na ekspansję: aż 56,2% z nich planuje inwestycje greenfield (co stanowi wzrost o 22,9 punktu procentowego rok do roku), 28,1% rozważa inwestycje brownfield, a 9,1% – przejęcia lub fuzje. W kontraście, przedsiębiorstwa bez wcześniejszych doświadczeń zagranicznych w większości nie rozważają takiej ekspansji. Oznacza to, że to właśnie firmy aktywne międzynarodowo będą głównym motorem napędowym i kształtować będą dalszą dynamikę inwestycji. Wyniki te podkreślają rolę efektów sieciowania oraz wymiany doświadczeń w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych poza granicami kraju.
Polskie firmy mają ewidentnie coraz większy apetyt na inwestycje zagraniczne. Naszą rolą jest ich ubezpieczanie, choć - mówiąc wprost - przyczyniamy się do tego, żeby do tych inwestycji w ogóle doszło. I nie chodzi tylko o ryzyko komercyjne, bo ono jest przy każdej inwestycji - ubezpieczamy wiele innych rodzajów ryzyka, jak ryzyko polityczne, czyli choćby nacjonalizacja, zakaz wykonywania niektórych działalności czy moratoria płatnicze. Ubezpieczamy nie tylko inwestora, ale i instytucje, które te inwestycje finansują” - wyliczał Janusz Władyczak, prezes zarządu KUKE (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych).
Z raportu wynika, że wśród polskich firm, które planują ekspansję zagraniczną, dominują deklaracje dotyczące wyboru rynków europejskich, zwłaszcza Niemiec, Francji oraz innych krajów Europy Zachodniej (np. Skandynawii, Włoch), a także Europy Środkowo-Wschodniej (m.in. Czech, państw bałtyckich i bałkańskich). Na kolejnych miejscach znalazła się Ameryka Północna, której atrakcyjność wyraźnie wzrosła względem poprzedniego badania, co może być związane z nasilającymi się napięciami handlowymi i poszukiwaniem alternatywnych rynków zbytu.
W związku z tym, że Stany Zjednoczone są najbardziej aktywnym krajem pod względem bezpośrednich inwestycji zagranicznych, zarówno w roli inwestora, jak i odbiorcy inwestycji, przyjrzeliśmy się bliżej temu kierunkowi. Pomimo dużej konkurencji, USA pozostają najbardziej atrakcyjnym kierunkiem dla zagranicznych inwestorów, zwłaszcza z Holandii, Japonii, Kanady i Wielkiej Brytanii. Stany Zjednoczone są postrzegane przez polskich przedsiębiorców jako kraj o wysokim potencjale inwestycyjnym – aż 61,6% respondentów oceniło go jako wysoki lub bardzo wysoki. Warto jednak zaznaczyć, że wyniki te nie są bezpośrednio porównywalne z ocenami dotyczącymi całych kontynentów, gdzie średnie mogą być zaniżane przez obecność mniej atrakcyjnych inwestycyjnie państw. Pomimo globalnych napięć i niepokoju związanego ze zmianami politycznymi w USA, opinie polskich przedsiębiorców są w większości pozytywne – 38,8% ocenia te zmiany dobrze, 35,4% neutralnie, a jedynie co piąty badany (ok. 20%) wyraża opinię negatywną. Kluczowymi czynnikami decydującymi o atrakcyjności Stanów Zjednoczonych jako kierunku inwestycyjnego są dostęp do nowoczesnych technologii i innowacji (47,1%) oraz wielkość rynku (46,3%). Na kolejnych miejscach plasują się Ukraina oraz Azja Wschodnia.
Znane i nieznane – ranking najbardziej atrakcyjnych kierunków ekspansji zagranicznej
Ostatnia część raportu zawiera autorski ranking najbardziej perspektywicznych kierunków ekspansji zagranicznej dla polskich inwestorów, oparty na analizie 18 czynników, takich jak prognozowany i historyczny wzrost PKB, inflacja, powiązania z Unią Europejską i inne. W tej edycji raportu bierzemy pod uwagę kierunki z całego świata przyporządkowując je do czterech obszarów geograficznych –Europy, Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Australii oraz Afryki. Tegoroczna edycja rankingu wyróżnia dwa typy destynacji – te już znane i popularne wśród polskich przedsiębiorców (tzw. I krąg) oraz rynki mniej oczywiste, dopiero zyskujące na znaczeniu (II krąg).
W grupie pierwszej znajdują się więc kraje, w których polscy inwestorzy są już obecni i gdzie czują się pewnie. Do drugiej grupy trafiły państwa, które nie były dotychczas popularne wśród polskich inwestorów, ale cechują się wysokim potencjałem inwestycyjnym. Ranking może więc stanowić dla polskich przedsiębiorców źródło inspiracji i informacji na temat inwestycji zagranicznych.
„Zauważalne jest rosnące zainteresowanie nowymi rynkami i wschodzącymi gospodarkami, które oferują potencjał wzrostu oraz dywersyfikację portfela inwestycyjnego. Dlatego w tej edycji raportu postanowiliśmy spojrzeć szerzej – identyfikujemy i analizujemy rynki z czterech obszarów geograficznych, tj. Europy, Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Australii oraz Afryki. W tym roku szczególną uwagę poświęciliśmy Stanom Zjednoczonym, których potencjał inwestycyjny, ze względu na wielkość rynku i dostęp do innowacji, wysoko lub bardzo wysoko ocenia aż 61 proc. polskich firm” – tłumaczył dr Paweł Oleszczuk, dyrektor zespołu ds. sektora publicznego i analiz ekonomicznych PwC Polska.
Poza zestawieniem w tej części znalazł się również szczegółowy przegląd czołowych krajów z rankingu - zarówno z I, jak i II kręgu - zawierający aktualną charakterystykę kraju oraz kluczowe dane gospodarcze na jego temat.
Raport zamyka przegląd dostępnych form wsparcia oferowanych przez instytucje rozwoju z Grupy PFR – zarówno finansowego, jak i doradczego – oraz prezentacja wybranych przykładów zrealizowanych inwestycji zagranicznych.
O doświadczeniach związanych z inwestowaniem na rynkach międzynarodowych opowiedzieli podczas premiery raportu prezesi spółek Sanok Rubber Company, Seco/Warwick i Sescom. Wszystkie one skorzystały na pewnym etapie swojego rozwoju z rozwiązań Grupy PFR, co pozwoliło im umocnić swe pozycje na zagranicznych rynkach i jeszcze lepiej odgrywać rolę ambasadora naszej gospodarki w świecie.
Z pierwszą z nich - Sanok Rubber Company – Fundusz Ekspansji Zagranicznej nawiązał współpracę pod koniec ubiegłego roku, obejmując pakiet 30 proc. udziałów w kapitale zakładowym Teknikum, fińskiej spółki zależnej SRC, zajmującej się technologią polimerową.
„Do projektu akwizycyjnego w Finlandii pozyskaliśmy Fundusz Ekspansji Zagranicznej 2 FIZ AN PFR TFI jako wiarygodnego, jakościowego inwestora finansowego. Wygenerowane w ten sposób środki finansowe możemy przeznaczyć na zwiększenie potencjału akwizycyjnego i na kontynuację ekspansji biznesowej w ramach realizowanych kierunków strategicznego rozwoju Grupy Sanok Rubber przy zachowaniu pełnej kontroli nad fińskim Teknikum” – przypomniał Piotr Szamburski, prezes Sanok Rubber Company.
Z kolei z SECO/WARWICK Fundusz współpracuje w zakresie finansowania dla spółki zależnej Retech.
„Zrealizowana we współpracy z Funduszem Ekspansji Zagranicznej inwestycja, która obejmuje rozbudowę i doposażenie zakładu produkcyjno-montażowego w Buffalo w stanie Nowy Jork, przynosi pozytywne, oczekiwane rezultaty umacniając pozycję Grupy SECO/WARWICK na globalnym rynku metalurgii próżniowej” – podkreślał Sławomir Woźniak, prezes SECO/ WARWICK.
W konferencji uczestniczył także Sławomir Halbryt, CEO Sescom S.A — jednego z liderów na rynku usług technicznego zarządzania obiektami działającego w 27 krajach Europy.
„W 2023 r. sfinalizowaliśmy przejęcie za 11,3 mln funtów 100 proc. udziałów w spółce PCB Technical Solutions Limited. Akwizycję sfinansowano ze środków własnych oraz z kredytu w Banku Pekao, który został ubezpieczony przez KUKE do wysokości 95 proc. finansowania. W 2025 roku nasza firma kupiła kolejną brytyjską firmę z segmentu TZO: Diamond Air Conditioning Ltd. Finansowanie tej inwestycji również zostało ubezpieczone przez KUKE” – wyjaśniał prezes Halbryt.
Pełną wersję raportu „Globalne horyzonty polskich inwestycji - atrakcyjne okazje inwestycyjne w warunkach niepewności” można znaleźć tutaj:
Galeria
