Strategia ekspansji
Trzeba zawsze mieć świadomość możliwych ryzyk
Po okresie niepewności gospodarczej i geopolitycznej, które obciążały rynek przez ostatnich kilka lat, pojawiły się oczekiwania, że w 2025 roku rynek fuzji i przejęć powróci na ścieżkę wzrostu. Nadzieja na zwiększenie dynamiki inwestycji M&A pojawiła się w związku z tym, że w 2024 roku liczba transakcji o wartości powyżej 1 miliarda dolarów wzrosła o 17%. Mimo że transakcje przekraczające 1 miliard dolarów stanowiły około 1% z około 50 000 ogłoszonych w poprzednim roku transakcji fuzji i przejęć, to one nadają ton całemu rynkowi i przyciągają uwagę mediów1.
Rozwój organiczny przedsiębiorstwa, mimo wielu zalet, jest procesem długotrwałym i może okazać się rozwiązaniem kapitałochłonnym. Biorąc pod uwagę powyższe, M&A stanowi istotny element strategiczny, pomagający firmom kształtować ich przyszłość, transformować modele biznesowe i generować wzrost. Decyzja o wejściu na nowy rynek niesie ze sobą ryzyko, które M&A może częściowo neutralizować, poprzez wykorzystanie wiedzy i doświadczenia przejmowanego podmiotu oraz jego kadry managerskiej, sieci kontaktów, czy lojalności klientów.
Oczekuje się, że działalność w zakresie fuzji i przejęć będzie obejmować inwestycje skoncentrowane na wzroście zarówno przychodów, jak i marży, z zamiarem dostępu do nowych rynków, zwiększania zdolności operacyjnych i poprawy efektywności. Jeśli weźmiemy pod uwagę wysokie koszty takich inwestycji, przewagę mają większe firmy, które dysponują odpowiednimi zasobami kapitałowymi. W tym miejscu warto wspomnieć o roli PFR TFI, zarządzającym Funduszem Ekspansji Zagranicznej, który współfinansuje inwestycje zagraniczne polskich przedsiębiorstw - także te związane z przejęciami.
W listopadzie 2024 r. Fundusz Ekspansji Zagranicznej 2 FIZ AN i Sanok Rubber Company podpisały umowę inwestycyjną, na mocy której Fundusz objął mniejszościowy pakiet 30% udziałów w kapitale zakładowym fińskiej spółki zależnej - Teknikum. Dzięki rozszerzeniu działalności o nowy kierunek geograficzny, w tym wypadku Finlandię, rodzima firma może zwiększać swoje przychody, wzmocnić markę i zdobyć nowych klientów. Kolejnym przykładem może być ostatnia inwestycja, czyli przejęcie pakietów udziałów pięciu spółek w sektorze IT w Ukrainie przez firmę Euvic przy wsparciu FEZ. Wykorzystanie M&A jako strategii rozwoju pozwala wielu polskim firmom na dalszy rozwój portfela projektów i pozyskanie klientów na rynkach międzynarodowych, co skutkuje wzmocnieniem pozycji takiej firmy w regionie.
W przeprowadzeniu zagranicznych fuzji i przejęć ścieżkę przetarło już wiele polskich przedsiębiorstw. Według danych udostępnionych przez Grant Thornton szacuje się, że w 2024 roku zakończono 348 procesów transakcyjnych, coraz częściej polskie przedsiębiorstwa przejmują również zagranicznej podmioty2. Świadczy to o tym, że polscy przedsiębiorcy coraz odważniej podchodzą do akwizycji zagranicznych.
Podejmując inwestycje w zakresie M&A należy zawsze mieć świadomość możliwych ryzyk i odpowiednio się do nich przygotować, co pozwoli ograniczyć prawdopodobieństwo niepowodzenia inwestycji. Z tego względu bardzo ważne jest przeprowadzenie dokładnego procesu due diligence. Aktualna sytuacja geopolityczna, powrót Donalda Trumpa na urząd prezydenta USA i spowodowana jego wypowiedziami niepewność na rynkach finansowych, tocząca się wciąż wojna za naszą wschodnią granicą, utrzymujące się wysokie stopy procentowe, sprawiają, że inwestorzy będą musieli być elastyczni i gotowi na ciągłe zmiany w środowisku regulacyjnym.
M&A jako strategia rozwoju przedsiębiorstwa, nie jest procesem łatwym, ale mimo możliwego ryzyka, daje szansę polskim przedsiębiorcom na ekspansję na rynkach zagranicznych, podnosi konkurencyjność, innowacyjność, umożliwia wykorzystanie korzyści skali i synergii. By uniknąć błędów w różnych fazach realizacji tego procesu, istotne jest przeprowadzenie dokładnej analizy przedsiębiorstwa, indywidualne podejście, uwzględniające specyfikę i uwarunkowania rynku. Zespół Funduszu Ekspansji Zagranicznej posiada niezbędne doświadczenie związane z inwestycjami transgranicznymi, co doceniają przedsiębiorstwa z którymi realizowane są wspólne projekty poza granicami Polski.
Źródła danych:
1.Global M&A industry trends: 2025 outlook | PwC
Artykuł ukazał się na łamach dziennika "Rzeczpospolita" 1.04.2025 r.
