Jako motywy ekspansji przedsiębiorstwa biorące udział w globalnym badaniu wskazały przede wszystkim chęć zdobycia większego udziału w rynku, zwiększenie sprzedaży, dywersyfikację inwestycji, a także pozyskiwanie talentów. Oprócz powyższych korzyści, które wpisują się w długoterminową strategię działania, przedsiębiorstwa dostrzegają też możliwości, jakie otwierają się przed nimi na rynkach zagranicznych w związku ze zmianami trendów wywołanymi przez pandemię.

Krok rozwojowy

Ekspansja zagraniczna stanowi dla wielu firm naturalny etap w ich rozwoju. Często po osiągnieciu sukcesu na rynku krajowym, pojawia się apetyt na więcej. Niekiedy bywa też tak, że rodzimy rynek staje się zbyt mały, by zapewnić spółce dalszy stabilny wzrost. Decydując się na wyjście poza granice kraju macierzystego, przedsiębiorcy otwierają przed sobą możliwości związane m.in. z dostępem do nowego rynku zbytu i związaną z tym dywersyfikację, co w efekcie pozwala na zwiększenie przychodów.

Kolejnym powodem, który przekonuje do rozpoczęcia ekspansji, jest chęć pozyskania dostępu do zasobów. I chodzi tu zarówno o zasoby materialne, np. surowce, nowe linie produkcyjne, magazyny, ale też te niematerialne, czyli wykwalifikowanych pracowników i nowe technologie.

Na poszukiwanie dostępu do rzadkich metali za oceanem zdecydowała się polska firma Elemental Holding, która w 2019 r. przez swoją spółkę zależną – Elemental USA – nabyła udziały w amerykańskiej spółce PGM of Texas LLC, a następnie w maju 2021 r. sfinalizowała przejęcie spółki Maryland Core Inc., będącej jednym z liderów recyklingu metali strategicznych z grupy platynowców na wschodnim wybrzeżu USA. Obie transakcje zrealizowane zostały we współpracy z Funduszem Ekspansji Zagranicznej.

Amerykańskie spółki, w które zainwestował Elemental Holding, przetwarzają zużyte katalizatory, które są źródłem cennych metali szlachetnych. Przerób 1 tony katalizatorów pozwala uniknąć wydobycia kilkudziesięciu ton rudy. Na przykład z 1 tony starych katalizatorów uzyskuje się ok. 1-3 kg platynowców. Dla porównania zawartość platynowców w tonie rudy wynosi od 2 do 6 g. Pozyskiwanie platynowców z recyklingu jest alternatywą dla wydobycia ich z naturalnych złóż. Ze względu na wyczerpywanie się naturalnych zasobów, pozyskiwanie ich z recyklingu jest bardziej wydajne, znacznie mniej kosztowne i bardziej przyjazne dla środowiska.

Elemental stopniowo rozszerza swoją obecność na rynkach zagranicznych o kolejne kraje. Współpracując z Funduszem Ekspansji Zagranicznej, rozwija swój biznes na Litwie, w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. To element szerszej, długoterminowej strategii, ale ekspansja zagraniczna może być też sposobem na wykorzystanie pojawiających się okazji inwestycyjnych.

Recepta na kryzys

Jednym z modeli ekspansji zagranicznej jest „łapacz”. Przedsiębiorstwo, które wybiera taką strategię, stara się wykorzystywać pojawiające się na rynku okazje, rozgląda się w poszukiwaniu interesujących inwestycji, zakłada wykorzystanie różnych form współpracy z partnerami biznesowymi**. O takim podejściu mówił Piotr Kuba w wywiadzie dla Agencji Informacyjnej Newseria:

Początkowo, tuż po wybuchu pandemii, dominowało podejście ostrożnościowe, defensywne. Z nieznanym ciężko walczyć, więc firmy skupiały się na obronie dotychczasowych rynków i gromadzeniu zapasów gotówki, bo nie było wiadomo, jak pandemia się rozwinie. Ostatnio obserwujemy jednak bardziej aktywne podejście, ponieważ kryzys związany z pandemią generuje okazje inwestycyjne, czyli okazje do atrakcyjnych przejęć spółek zagranicznych. Dla wielu polskich firm ekspansja zagraniczna – w rozumieniu ekspansji kapitałowej, czyli przejęć zagranicznych firm – stała się receptą na pandemię i związany z nią kryzys.

Pandemia pod wieloma względami przyniosła przedsiębiorcom nowe wyzwania, ale jednocześnie dla części branż otworzyła szanse. E-handel, logistyka, transport to branże, które w ostatnim czasie osiągają rekordowe wzrosty. Pozytywny trend postanowił wykorzystać np. operator paczkomatów – InPost, który w lipcu sfinalizował przejęcie Mondial Relay - największego prywatnego operatora punktów odbioru i nadań paczek we Francji. Dzięki inwestycji InPost uzyska dostęp do sieci ponad 15,8 tys. punktów nadań i odbioru przesyłek, a także umocni swoją pozycję jako wiodącego gracza na rynku dostaw dla e-commerce. Co istotne, odważne decyzje polskich przedsiębiorców, którzy decydują się wyjść poza granice kraju, przynoszą pozytywne efekty nie tylko dla nich samych, lecz także dla całej gospodarki.

Korzyści gospodarcze

Myśląc o ekspansji zagranicznej, warto pamiętać, że jej korzyści odczuwane są nie tylko dla inwestora, lecz także dla gospodarki – zarówno kraju macierzystego, jak i kraju, w którym lokowana jest inwestycja. W tym kontekście bezpośrednie inwestycje zagraniczne ułatwiają transfer technologii, sprzyjają rozwojowi kapitału ludzkiego i integracji handlu międzynarodowego, a także pomagają w tworzeniu bardziej konkurencyjnego otoczenia biznesowego. Z kolei połączenie powyższych elementów przekłada się na szybszy wzrost gospodarczy, który w dłuższej perspektywie będzie odczuwany przez całe społeczeństwa.

To ważny powód, dla którego państwa angażują się w tworzenie instrumentów wsparcia inwestycji zagranicznych. Niemal każdy kraj ma wyspecjalizowaną agendę przyciągającą inwestycje i wspierającą ekspansję rodzimych firm. Polscy przedsiębiorcy, którzy chcieliby rozwinąć swój biznes poza granicami kraju, mają do dyspozycji bogatą ofertę Grupy PFR, która prowadzi szerokie działania – od promocji polskiej gospodarki i wzmacniania marki polskich firm na arenie międzynarodowej, przez zapewnienie dostępu do informacji na temat otoczenia gospodarczego, aż po różne formy finansowania polskich inwestycji za granicą. W przypadku Funduszu Ekspansji Zagranicznej koncentrujemy się na wspieraniu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, które stanowią najwyższa formę umiędzynarodowienia. Oferując współfinansowanie zagranicznych inwestycji polskich firm, fundusz pozwala zmniejszyć ich ryzyko, przyspieszyć rozwój biznesu i zwiększyć jego skalę. Tym samym oferta funduszu pozwala wypełnić lukę na polskim rynku finansowym i usunąć główne bariery utrudniające zagraniczną ekspansję polskich firm.

Źródła: 

* 6 reasons to expand internationally in 2021

** ICAN, Polskie recepty na ekspansję zagraniczną